Hakkında
Cemal Süreya (1931, Erzincan - 9 Ocak 1990, İstanbul) ya da gerçek adıyla Cemalettin Seber, şiir, mektup, antoloji, çeviri, deneme, günlük, inceleme ve söyleşi türlerinde 22 adet eser kaleme almış İkinci Yeni şiir akımının usta kalemi Türk şair, yazar ve çevirmendir. Cemal Süreya, 1931 yılında Erzincan'da, Pülümür'den Erzincan'a göç eden Kürt ve Alevi bir ailede dünyaya gelmiştir. Annesi Gülbeyaz (nüfus kayıtlarında Güllü) Hanım, babası ise Hüseyin Seber’dir. Perihan, Ayten ve Kemal adlarını taşıyan üç kardeşi vardır. Kemal adını taşıyan kardeşi henüz bir yaşında iken vefat etmiştir. 1938 yılında yaşanan Dersim İsyanı sonrasında ailesi ile birlikte Bilecik'e sürülen Cemal Süreya'nın annesi Güllü Hanım, sürgünün altıncı ayında, henüz 23 yaşındayken yaptığı düşük sonucu meydana gelen kanamadan dolayı vefat etmiştir. Annesi öldüğünde Cemal Süreya henüz 7 yaşındadır.
Cemal Süreya, ismi üç isimli şairlere benzesin diye Cemalettin Seber olan ismine Süreyya’yı da eklemiştir. Sonrasında Cemal Süreyya’yı kullanmaya başlamıştır. Hafızasına çok güvenen şair, telefon numarasını ezberden söyleyeceğine dair bir iddiaya girmiş, kaybederse soyadından bir harfi atacağını belirtmiştir. İddiayı kaybeden şair soyadından “s” harfini atmış ve Cemal Süreya adını kullanmıştır. Hayatı boyunca 29 farklı evde oturmuştur. Fenerbahçeli bir futbol tutkunudur.İyi yanları olduğu gibi kötü alışkanlıklarıda vardır sigara gibi.
Cemal Süreya, İkinci Yeni'nin önde gelen şairlerindendir. Şiirlerinde geleneksel kalıplardan uzaklaşarak, dilde ve biçimde deneysel bir anlayışı benimser. Modernist yaklaşımı, sıra dışı imgeler, dil oyunları ve çağdaş düşünce yapısıyla kendini gösterir. Mizah ve ironi, günlük hayatın absürtlüklerini ustalıkla yansıtarak, toplumsal eleştirilerle derin düşünceleri bir araya getirir. Şiirlerindeki samimiyet ve içtenlik, okuyucuya doğrudan dokunur ve duygusal derinliklerle insan ilişkilerini işler. Edebiyat dünyasında sadece şiirle değil, denemeler, eleştiriler ve çevirilerle de etkili bir yere sahiptir. Özetle, Cemal Süreya, deneysel dil kullanımı, derin düşünceleri ve insan merkezli bakış açısıyla Türk edebiyatının önemli isimlerinden biridir.
İsmet Özel
Cemal Süreya'yı Türk edebiyatının önemli şairlerinden biri olarak değerlendirir. Süreya'nın şiirlerindeki derinlik ve özgün dil kullanımını övgüyle anar. Ona göre, Süreya'nın eserleri, Türk şiirinde önemli bir dönüm noktası oluşturur ve edebiyatımızın zengin mirasına büyük katkı sağlar.
Ataol Behramoğlu
Cemal Süreya'nın duygusal derinliği ve çağdaş temaları ustalıkla işlediğini vurgular. Onun şiirlerindeki incelik ve incelikli anlatımı takdir eder. Behramoğlu'na göre, Süreya'nın eserleri, okuyucuları derin duygusal yolculuklara çıkarır ve onlara çağdaş insanın iç dünyasını keşfetme fırsatı sunar.
Hilmi Yavuz
Cemal Süreya'nın şiirlerindeki incelikleri ve insanı derinden etkileyen anlatımını öne çıkarır. Ona göre, Süreya'nın eserleri, insanın duygusal karmaşıklığını ve varoluşsal sorgulamalarını yansıtan derinlikteki bir aynadır. Yavuz'a göre, Süreya'nın eserleri, Türk edebiyatının en değerli hazinelerinden biridir.
Behçet Necatigil
Cemal Süreya'nın çağdaş Türk şiirine önemli katkılar sağladığını belirtir. Onun eserlerindeki dilin özgünlüğünü ve şiirlerindeki derin anlam katmanlarını takdir eder. Necatigil'e göre, Süreya'nın eserleri, Türk edebiyatının çağdaş yönünü ve duyarlılığını yansıtan önemli birer örnektir.
İlhan Berk
Cemal Süreya'nın dilinin özgünlüğünü ve şiirlerindeki aşkı işleyişini takdir eder. Ona göre, Süreya'nın eserleri, Türk edebiyatının romantik geleneğini çağdaş bir şekilde yeniden yorumlar ve okuyucuları derinden etkiler.
Metin Eloğlu
Cemal Süreya'nın edebiyat dünyasında önemli bir iz bıraktığını ve eserlerinin okuyucuları derinden etkilediğini ifade eder. Ona göre, Süreya'nın eserleri, çağdaş Türk şiirinin önemli bir parçasıdır ve okuyucularına estetik bir deneyim sunar.
Oğlu Memo çok fütursuzdu, babasıyla sürekli kavga eden Memo babasının en değerli kitaplarını çalıp sahaflara satardı. Cemal Süreya’nın son yıllarını çekilmez hale getiren Memo bir tartışmaları sırasında babasını ağır şekilde darp etti. Hastaneye kaldırılan Cemal Süreya hastalık ve üzüntü sonucu birkaç gün sonra hayata veda etti.
Yeni Yaprak dergisinde yayınlanan mektup, Süreya'nın 99 yüz kitabında da yer alıyor.